Krakowiak wg Wikipedii

Krakowiak to żywy, polski taniec ludowy z okolic Krakowa, zaliczany do polskich tańców narodowych, w metrum 2/4 i w charakterystycznym, synkopowanym rytmie.
Nazwa tańca pochodzi z XVIII wieku i odnosiła się do grupy tańców posiadających własne lokalne nazwy: mijany, dreptany, ścigany, skalmierzak, przebiegany i in. Pod koniec XVIII wieku charakterystyczne synkopowane rytmy krakowiaka pojawiły się w muzyce symfonicznej, a na początku XIX w. taniec ten stał się popularny w muzyce scenicznej i instrumentalnej.
Utwory muzyczne oparte na ludowym krakowiaku stworzyli:

• Fryderyk Chopin – Krakowiak op.14 na fortepian i orkiestrę (1828)
• Maurycy Moszkowski – Krakowiak na fortepian
• Ignacy Paderewski – Krakowiak fantastyczny
• Karol Szymanowski – Krakowiak na fortepian
• Ludomir Różycki – w balecie Pan Twardowski (1921)
• Michaił Glinka – w operze Iwan Suzanin

Muzyka klezmerska

 Muzyka klezmerska niegdyś muzyka związana z obrzędami religijnymi, z czasem przerodziła się w muzykę rozrywkową graną w czasie ślubów i uroczystości, by wreszcie połączyć się z jazzem.

Moda etno

Inspiracje kulturą ludową różnych krajów przejawiają się również w modzie.Podobno moda etno zawsze na czasie!

Antropologia kulturowa wg Wikipedii

Antropologia kulturowa – dyscyplina nauk społecznych badająca organizację kultury, rządzące nią prawa, historyczną zmienność i etniczną różnorodność kultur w celu skonstruowania ogólnej teorii kultury. Jest to jeden z głównych działów szeroko rozumianej antropologii, zajmuje się badaniem kultury we wszystkich jej przejawach.
Charakterystyka dyscypliny Antropologia kulturowa akcentuje w badaniach różnorodność kultur i bada odniesienie zachowań ludzkich do ogólnego kształtu kultury danej społeczności. Ten dział nauki sięga korzeniami epoki wielkich odkryć geograficznych.
Antropologia kulturowa ukierunkowana jest tradycyjnie na zrozumienie kultury innego - innymi słowy obcego, dzikiego (a więc zwraca się ku temu co egzotyczne czy ludowe). Stąd podstawowe subdyscypliny antropologii kulturowej to:

• antropologia społeczności pierwotnych (np.plemion) czyli społeczności przedpiśmienniczych, przedpaństwowych, bezklasowych, żyjących do niedawna w znacznej izolacji od innych zbiorowości ludzkich (termin społeczeństwa pierwotne, lub co gorsza prymitywne, jest niezbyt fortunny gdyż w świetle antropologii kulturowej takie społeczności nie są ani pierwotne ani prymitywne choć takie potoczne spojrzenie występuje często we współczesnych społeczeństwach Zachodu).

• antropologia społeczności chłopskich (w obrębie tej poddyscypliny mieści się też folklorystyka) - bada nie tylko obyczaje i materialne formy życia ludowego ale też inne przejawy kultury ludowej: literaturę, sztukę, muzykę ludową, obrzędowość, wzorce współżycia, mechanizmy społecznej kontroli i struktury wzajemnej zależności. Podobne badania antropologowie kulturowi prowadzą też czasami w odniesieniu do społeczności miejskich koncentrując się między innymi na mniejszościach etnicznych(np. ich adaptacji do warunków życia w mieście), mniejszościach religijnych lub zbiorowościach ludzi najuboższych, żyjących w nędzy (np. w slumsów dużychmetropolii).

Ponadto kolejną poddyscypliną, powstałą względnie niedawno, jest

• antropologia współczesności badająca społeczeństwa współczesne, podważająca oczywistości życia codziennego tych społeczeństw, zwracająca uwagę na powstałe niedawno zjawiska kulturowe (np. multikulturalizm,metakulturalizm współczesne "wojny kultur", relacje pomiędzy tradycyjnymi kulturami etnicznymia globalną kulturą masową, inne skutki kulturowe globalizacjii i glokalizacji, na wzrastającą szybkość życia,wirtualizaję kultury itd.).

W wyżej wymienionych społeczeństwach przedmiotem uwagi antropologii kulturowej stają się między innymi:

• sposoby adaptacji do środowiska, gospodarka i dystrybucja dóbr (własność,dziedziczenie, dary, wzajemność, wymiana oraz handel) - zobacz też antropologia gosdporacza
• życie społeczne (m. in. instytucje społeczne, systemy pokrewieństwa: np. patrylinearny, matrylinearny, podwójny, bilateralny,unilinearny; małżeństwo i rodzina, różnice związane z płcią i wiekiem, niehierarchiczne i hierarchiczne formy organizacji społeczej, statusy i pozycje społeczne członków tych organizacji, przywództwo, zjawiska konformizmu i konflikty , 
• systemy wyobrażeń o świecie (myślenie "pierwotne", "prelogiczne", "archaiczne", "mityczne", przekonania,wierzenia, wartości, etnocentryzm,racjonalizm,inrracjonalizm, mity,symbole,metafory,alegorie, animizm,manizm,totemizm,tabu,tabu pokarmowe,zakazy,magia czarownictwo,religia, rytuały, rytuały przejścia,obrzędy, zjawiska sacrum i profanum, sakralne role społeczne szamanów  lub kapłanów)

Terminologia i podziały

Terminy etnologia, etnografia ,antropologia kulturowa i antropologia społeczna często używane są wymiennie. Rozróżnienie terminologiczne ma charakter historyczny, powstało z uwagi na tradycję i nie jest jednoznaczne.
Przyjmuje się, że etnografia to czysty opis kultury, etnologia - ogólniejszy opis wraz z wnioskami, a antropologia kulturowa to nauka zajmująca się teoriami dotyczącymi kultury. Rozdział między nimi jest trudny do przeprowadzenia.
Jednocześnie istniały też różne tradycje odnośnie do tych nazw. Termin "etnografia" używany był na terenach będących pod wpływem myśli rosyjskiej, "etnologia" francuskiej, a "antropologia kulturowa" w kręgu anglosaskim. Wszystkie te terminy dotyczyły nauki o kulturach.
Antropologię kulturową jako dyscyplinę naukową możemy podzielić (co najmniej) na trzy tradycje.
W tradycji europejskiej (tutaj najsilniejszy wpływ ma antropologia francuska i niemiecka) w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• etnologia
• etnografia

W tradycji anglosaskiej (brytyjskiej) w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• etnologia
• etnografia
• językoznawstwo

W tradycji amerykańskiej w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• archeologia
• antropologia fizyczna
• etnologia
• etnografia
• językoznawstwo

Dyscypliny splatające się antropologią kulturową

• antropologia filozoficzna - Termin antropologia filozoficzna jest nieco mylący bo jest to nie tyle dział antropologii co filozofii. Antropologia filozoficzna mimo, że podobnie jak antropologia kulturowa interesuje się człowiekiem jako całością (jego istotą) to rozwija się przede wszystkim na gruncie refleksji abstrakcyjnej, ma charakter spekulatywny, postuluje różne aprioryczne koncepcje człowieka. Takie podejście obce jest antropologii kulturowej, która bazuje głównie na gruncie empirii - dlatego nurty myślowe obu dyscyplin zawsze szły odrębnymi torami a historyczne związki pomiędzy nimi nie miały większego znaczenia.
• lingwistyka czyli językoznawstwo (zarówno języków posiadających pismo jak i nie posiadających pisma) oraz studia nad literaturą ustną, etnolingwistyka, antropolingwistyka, antropologia kognitywna
• religioznawstwo i studia nad mitologią - dziedziny szczególnie bliskie antropologii religioznawczej
• antropologia fizyczna - W przeciwieństwie do antropologii kulturowej antropologia fizyczna zwraca się ku naturze, bada człowieka jako istotę biologiczną, jest mocno osadzona na uwarunkowaniach przyrodniczych i zagadnieniach fizycznych. Obie dyscypliny (antropologia kulturowa i fizyczna) muszą jednak wzajemnie uwzględniać swoje dokonania.
• archeologia (bada ono takie kultury archaiczne jak kultura paleolitu, kultura neolitu czy kultury pierwszych cywilizacji)
• antropologia historyczna - Jest w zasadzie działem historii mocno splatającym się z historią społeczną i mikrohistorią. Jej istota polega na zastosowaniu podejścia typowego dla antropologii kulturowej do materiałów z jakim pracują historycy. Podobne zastosowanie takiego podejścia do innych dziedzin, zwykle nie związanych bliżej z antropologią kulturową, przyczyniło się do powstania np. antropologii reklamy, antropologii organizacji.
• socjoantropologia - dyscyplina powstała ze zbliżenia socjologii i antropologii kulturowej, bliska szczególnie antropologii współczesności.

Antropologia w Polsce:
W Polsce funkcjonuje kilka ośrodków zajmujących się tematyką antropologii kulturowej:

• Ośrodek poznański (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza) związani są między innymi Aleksander Posern-Zieliński, Michał Buchowski, Waldemar Kuligowski (poprzednio był też Wojciech Burszta - obecnie profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie).

• Ośrodek krakowski (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego) związani są między innymi Czesław Robotycki, Janusz Barański i Dariusz Czaja (poprzednio był też Piotr Kowalski).

• W Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Warszawskim wykładają między innymi Lech Mróz, Zofia Sokolewicz, Jerzy Wasilewski, Magdalena Zowczak, Zbigniew Benedyktowicz, Anna Zadrożyńska. W Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego pracuje między innymi Joanna Tokarska-Bakir i Barbara Fatyga. W Zakładzie Antropologii Społecznej Instytutu Socjologii na Uniwersytecie Warszawskim pracuje Ewa Nowicka-Rusek.

• Na UMK wykłada Ludwik Stomma.

• Ośrodek śląski (Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego) - Zakład Teorii i Historii Kultury - Ewa Kosowska studia magisterskie i doktoranckie w zakresie antropologii kulturowej.

Józef Chełmoński

Ten XIX -wieczny malarz realista   wnikliwie obserwował wiejską codzienność,co było" punktem wyjścia dla refleksji nad kondycją ludzkiego bytowania podporządkowanego rytmom natury"

Etnografia wg Wikipedii

Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z tych nauk.

Etnologia wg Wikipedii

  Etnologia – jedna z dyscyplin, obok etnografii, antropologii kulturowej i antropologii społecznej, wchodzących w zakres antropologii - nauki o człowieku i jego kulturze. Powyższe terminy często traktowane są jako synonimy tej samej dziedziny badań. Etnologia jest terminem używanym przez przedstawicieli europejskiej i kontynentalnej nauki o człowieku i odpowiada niemieckiemu terminowi Völkerkunde (badania ludów pierwotnych). Etnologia klasyfikuje ludy na podstawie cech środowiskowych i kulturowych oraz opisuje poszczególne kultury.
Etnologia w Polsce
Początki polskiej etnologii tkwią w myśli i praktyce działaczy oświecenia z przełomu XVIII i XIX w. (Hugo Kołłątaj, Joachim Lelewel) postulujących gromadzenie danych o kulturze ludowej jako podstawie rekonstrukcji dziejów narodu. Romantyczna idea głosząca, że w kulturze ludowej tkwią naturalne i bezcenne pierwiastki kultury narodowej, inspirowała zbieranie folkloru i dokumentowanie chłopskich obyczajów (Zorian Dołęga-Chodakowski). W połowie XIX wieku wyjątkowo cenne były prace Oskara Kolberga zmierzające do systematycznego etnograficznego opisu większości regionów kraju, a także teoretyczne refleksje Ryszarda Berwińskiego nad kulturą ludową oraz pierwsze uniwersyteckie wykłady z etnologii prowadzone przez Wincentego Pola w Krakowie. Od lat 70. XIX w., wraz z upowszechnieniem idei pozytywizmu, nastąpiła dalsza emancypacja etnologii. Powstały fachowe czasopisma ("Wisła", "Lud"), kolekcje, muzea i towarzystwa, ukazywały się publikacje, kształtował się regionalny ruch amatorskiego ludoznawstwa; obok wybitnych badaczy terenowych (Zygmunt Gloger, Izydor Kopernicki, Seweryn Udziela) swą obecność zaznaczyli teoretycy kultury (Jan Karłowicz, Ludwik Krzywicki). Nadal głównym przedmiotem etnologii była kultura ludowa, zwłaszcza folklor ludności ziem byłej Rzeczypospolitej. Istniało także zainteresowanie kulturą ludów pozaeuropejskich, przede wszystkim u podróżników, emigrantów i zesłańców (Jan Kubary – Oceania, Bronisław Piłsudski i Wacław Sieroszewski – Azja Ws
Ośrodki naukowe
W Polsce działa kilka ośrodków badawczo-naukowych i akademickich zajmujących się szczegółowo etnologią, jako odrębną dziedziną wiedzy. Mimo to w kształceniu akademickim nauczanie etnologii prowadzone jest zazwyczaj w ścisłym powiązaniu z antropologią kulturową:      * Cieszyn – Uniwersytet Śląski (prof. Irena Bukowska-Floreńska, prof. Halina Rusek, prof. Rastislava Stolićna, prof. Zygmunt Kłodnicki)     * Kraków – Uniwersytet Jagielloński (prof. Zbigniew Libera, prof. Halina Florkowska-Francic, prof. Piotr Kowalski, prof. Czesław Robotycki, prof. Jan Święch)     * Poznań – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (prof. Michał Buchowski, prof. Aleksander Posern-Zieliński)     * Poznań – Wyższa Szkoła Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej (prof. dr hab. Andrzej Brencz, prof. zw. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński)     * Wrocław – Uniwersytet Wrocławski (dr hab. Eugeniusz Kłosek,dr Mirosław Marczyk, prof. dr hab. Adam Paluch, dr hab. Bożena Płonka-Syroka)     * Warszawa – Uniwersytet Warszawski (prof. Włodzimierz Mędrzecki, prof. Lech Mróz, Marian Pokropek, Zofia Sokolewicz, Anna Zadrożyńska, Jerzy Wasilewski, Anna Wieczorkiewicz, Magdalena Zowczak)     * Łódź - Uniwersytet Łódzki (prof. Władysław Baranowski

Etnografia muzyczna Etnomuzykologia wg "Encyklopedii muzyki" Wydawnictwa Naukowego PWN

Jedna z podstawowych dyscyplin muzykologii, badająca muzykę etnosu,tj.ludu jako grupy etnicznej.Jest to dyscyplina pograniczna miedzy etnologia a muzykologią.(...)W odróżnieniu od historii zajmuje się zjawiskami muzycznymi ,do których brak źródeł pisanych,utrwalonych środków przekazu(notacji),teorii,zachowanych wskazówek wykonawczych ,określonego autorstwa i chronologizacji.(...)Za twórce etnografii muzycznej uważany jest bądź Ellis ,bądź Hornbostel.

Kapela ze wsi Warszawa

Młody polski zespół inspirujący się muzyką ludową.

Ludowość w literaturze polskiej

Jak wiemy  zainteresowanie folklorem przejawia się również w literaturze polskiej.Możemy zwrócić uwagę choćby na twórczość romantyka Adama Mickiewicza  czy młodopolskiego artystę Stanisława Wyspiańskiego - jego dramat "Wesele" zekranizowany przez Andrzeja Wajdę.Ale oczywiście przykładów jest masę.

Czasopismo "Konteksty"

Nieocenionym źródłem wiedzy z zakresu antropologi kultury, etnografii  w powiązaniu ze  sztuką jest czasopismo naukowe "Konteksty-Polska sztuka ludowa".

http://www.konteksty.pl/

Stanisław Witkiewicz

Polski malarz i architekt.  W 1890- osiadł w Zakopanem, gdzie zafascynowany tamtejszą sztuką ludową stworzył teorię stylu zakopiańskiego projektując architekturę i wnętrza zakopiańskich willi.

Program radiowy "Żródła" w Polskim Radio 2

Codzienne o gdzinie12.00 spotkanie z polską kulturą tradycyjną, z muzyką ludową, muzyką świata i folkiem.
Autorzy - pracownicy i współpracownicy Radiowego Centrum Kultury Ludowej - przedstawiają etnograficzne reportaże, nagrania wiejskich muzyków, opowieści o dawnych tradycjach, publicystykę antropologiczną i opowieści badaczy kultur odległych zakątków świata.

http://www.polskieradio.pl/8/Audycja/7380

Projekt Lucim

M.in. toruńscy artyści Bogdan i Witold Chmielewscy oraz Wiesław Smużny zajmowali się na wsi Lucim sztuką społeczną, tym samym integrując społeczność wiejską, odnawiając dawne obyczaje.

Moho Design

Młode polskie wzornictwo inspiruje się folklorem rodzimym.Radosny ,kolorowy dywan projektu firmy Moho Design, będący wspomnieniem tradycyjnych wycinanek ludowych zdobył uznanie na całym świecie w postaci wielu prestiżowych nagród.

Festiwal muzyki dawnej w Jarosławiu "Pieśń naszych korzeni"

Ten festiwal odbywający się w urokliwym mieście na południowo-wschodnich rubieżach Polski w Jarosławiu prezentuje muzykę tradycyjną.Odbywają się na nim oprócz koncertów wykłady,próby chóru festiwalowego i biesiady do białego rana prowadzone przez artystów z Teatru Węgajty.Co roku te wydarzenie jest transmitowane przez Program Drugi Polskiego Radia.

http://www.festiwal.jaroslaw.pl/index.html

Teatr Gardzienice

Teatr ten powstał z inicjatywy Włodzimierza Staniewskiego ucznia Jerzego Grotowskiego,reżysera Teatru Laboratorium na początku swej działalności inspirował się kulturą wiejską.Tak powstały m.in."Gusła"-spektakl na podstawie "Dziadów "Adama Mickiewicza.Teatr mieści się na lubelskiej wsi Gardzienice .Jest klasyfikowany przez krytykę jako eksperymentalny teatr antropologiczny.Odniósł międzynarodową sławę.

Władysław Hasior

Jednym z nurtów inspiracji  dla Władysława Hasiora artysty urodzonego i tworzącego w Nowym Sączu,oprócz surrealizmu był  folklor, sztuka naiwna, prymitywna, ludowa religijność i jej magiczny charakter.

Zespół "Kwadrofonik"

Pierwsza płyta tego młodego polskiego zespołu,którego muzycy grają na fortepianach i instrumentach perkusyjnych,nosi tytuł "Folkove".

Zespół "Osjan"

Polski zespół muzyczny ,którego korzenie tkwią  w  muzyce etnicznej,a którego nazwa pochodzi od nazwy wojownika i barda z mitologii celtyckiej, pierwowzora bohatera "Pieśni Osjana" Jamesa Macpersona .

Fryderyk Chopin

Wybitny polski kompozytor doby romantyzmu czerpał motywy z muzyki ludowej.

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Polecam stronę i blog Muzeum Etnograficznego w Warszawie.Prężnie działający ośrodek i bardzo ciekawe przedsięwzięcia inspirujący i promujący.

http://ethnomuseum.website.pl/

Leon Tarasewicz

Wybitny polski artysta urodzony na białoruskiej wsi tworzy dzieła niezmiennie inspirowane naturą":lasami,ptakami,łąkami zwracając przede wszystkim uwagę na ich rytmikę.

Tadeusz Dominik

Wybitny polski malarz- kolorysta abstrakcjonista,urodzony na wsi ,od początku,jak mówił w wywiadzie dla jednego dla polskich czasopism kobiecych "Twojego Stylu"  czy "Zwierciadła"   inspirował się wiejskim krajobrazem

Tarantela

    Tarantela to taniec neapolitański w szybkim tempie i metrum 6/8.Nazwa pochodzi od miejscowości Tarent w pd.Włoszech lub od pająka tarantula,którego trujące ukłucie miał leczyć taniec.W stylizowanej formie tarantela rozwinęła się głównie w muzyce fortepianowej XIX w (Tarantela As-dur op.43 F.Chopina,Tarantela w cyklu Wenecja i Neapol F.Liszta,Tarantela  op.25 J Zarębskiego), a także w muzyce kameralnej(Taranela w Soirees musiciales G.Rossiniego)i operowej (Niema z Portici D.F Aubera).

Witam!

Przede wszystkim witam wszystkich ,którzy zaglądają właśnie na ten blog.Ten blog jest formą zadania dla mnie.Zadano mi i innym studentom ASP w Gdańsku na przedmiocie pt.Technologie informacyjne stworzenie własnego bloga tematycznego.Początkowo dosyć sceptycznie się do tego pomysłu odnosiłam,ale teraz myślę ,że jest to wspaniała okazja do podzielenia się z innymi własnymi zainteresowaniami i fascynacjami.Skąd tytuł?Blog będzie sukcesywnie przestawiał dzieła sztuki wysokiej inspirowane kulturą ludową, ale i same obiekty sztuki ludowej.Pragnę wzbogacić blog dodatkowo artykułami znalezionymi przez mnie i linkami do ciekawych stron internetowych, poruszających tę tematykę.Generalnie nie będą  to na pewno odkrywcze przedstawienia w tym temacie,gdyż nie jestem specjalistą,będzie to raczej migawkowe przybliżenie Wam najjaśniejszych gwiazd na firmamencie mojej wrażliwości i wyobraźni,które można sklasyfikować w tym temacie.