poniedziałek, 21 marca 2011

Krakowiak wg Wikipedii

Krakowiak to żywy, polski taniec ludowy z okolic Krakowa, zaliczany do polskich tańców narodowych, w metrum 2/4 i w charakterystycznym, synkopowanym rytmie.
Nazwa tańca pochodzi z XVIII wieku i odnosiła się do grupy tańców posiadających własne lokalne nazwy: mijany, dreptany, ścigany, skalmierzak, przebiegany i in. Pod koniec XVIII wieku charakterystyczne synkopowane rytmy krakowiaka pojawiły się w muzyce symfonicznej, a na początku XIX w. taniec ten stał się popularny w muzyce scenicznej i instrumentalnej.
Utwory muzyczne oparte na ludowym krakowiaku stworzyli:

niedziela, 20 marca 2011

Muzyka klezmerska

 Muzyka klezmerska niegdyś muzyka związana z obrzędami religijnymi, z czasem przerodziła się w muzykę rozrywkową graną w czasie ślubów i uroczystości, by wreszcie połączyć się z jazzem.

Moda etno

Inspiracje kulturą ludową różnych krajów przejawiają się również w modzie.Podobno moda etno zawsze na czasie!

Antropologia kulturowa wg Wikipedii

Antropologia kulturowa – dyscyplina nauk społecznych badająca organizację kultury, rządzące nią prawa, historyczną zmienność i etniczną różnorodność kultur w celu skonstruowania ogólnej teorii kultury. Jest to jeden z głównych działów szeroko rozumianej antropologii, zajmuje się badaniem kultury we wszystkich jej przejawach.
Charakterystyka dyscypliny Antropologia kulturowa akcentuje w badaniach różnorodność kultur i bada odniesienie zachowań ludzkich do ogólnego kształtu kultury danej społeczności. Ten dział nauki sięga korzeniami epoki wielkich odkryć geograficznych.
Antropologia kulturowa ukierunkowana jest tradycyjnie na zrozumienie kultury innego - innymi słowy obcego, dzikiego (a więc zwraca się ku temu co egzotyczne czy ludowe). Stąd podstawowe subdyscypliny antropologii kulturowej to:
  • antropologia społeczności pierwotnych (np.plemion) czyli społeczności przedpiśmienniczych, przedpaństwowych, bezklasowych, żyjących do niedawna w znacznej izolacji od innych zbiorowości ludzkich (termin społeczeństwa pierwotne, lub co gorsza prymitywne, jest niezbyt fortunny gdyż w świetle antropologii kulturowej takie społeczności nie są ani pierwotne ani prymitywne choć takie potoczne spojrzenie występuje często we współczesnych społeczeństwach Zachodu).
  • antropologia społeczności chłopskich (w obrębie tej poddyscypliny mieści się też folklorystyka) - bada nie tylko obyczaje i materialne formy życia ludowego ale też inne przejawy kultury ludowej: literaturę, sztukę, muzykę ludową, obrzędowość, wzorce współżycia, mechanizmy społecznej kontroli i struktury wzajemnej zależności. Podobne badania antropologowie kulturowi prowadzą też czasami w odniesieniu do społeczności miejskich koncentrując się między innymi na mniejszościach etnicznych(np. ich adaptacji do warunków życia w mieście), mniejszościach religijnych lub zbiorowościach ludzi najuboższych, żyjących w nędzy (np. w slumsów dużychmetropolii).
Ponadto kolejną poddyscypliną, powstałą względnie niedawno, jest
  • antropologia współczesności badająca społeczeństwa współczesne, podważająca oczywistości życia codziennego tych społeczeństw, zwracająca uwagę na powstałe niedawno zjawiska kulturowe (np. multikulturalizm,metakulturalizm współczesne "wojny kultur", relacje pomiędzy tradycyjnymi kulturami etnicznymia globalną kulturą masową, inne skutki kulturowe globalizacjii i glokalizacji, na wzrastającą szybkość życia,wirtualizaję kultury itd.).
W wyżej wymienionych społeczeństwach przedmiotem uwagi antropologii kulturowej stają się między innymi:
  • sposoby adaptacji do środowiska, gospodarka i dystrybucja dóbr (własność,dziedziczenie, dary, wzajemność, wymiana oraz handel) - zobacz też antropologia gosdporacza
  • życie społeczne (m. in. instytucje społeczne, systemy pokrewieństwa: np. patrylinearny, matrylinearny, podwójny, bilateralny,unilinearny; małżeństwo i rodzina, różnice związane z płcią i wiekiem, niehierarchiczne i hierarchiczne formy organizacji społeczej, statusy i pozycje społeczne członków tych organizacji, przywództwo, zjawiska konformizmu i konflikty , 
  • systemy wyobrażeń o świecie (myślenie "pierwotne", "prelogiczne", "archaiczne", "mityczne", przekonania,wierzenia, wartości, etnocentryzm,racjonalizm,inrracjonalizm, mity,symbole,metafory,alegorie, animizm,manizm,totemizm,tabu,tabu pokarmowe,zakazy,magia czarownictwo,religia, rytuały, rytuały przejścia,obrzędy, zjawiska sacrum i profanum, sakralne role społeczne szamanów  lub kapłanów)
Terminologia i podziały

Terminy etnologia, etnografia ,antropologia kulturowa i antropologia społeczna często używane są wymiennie. Rozróżnienie terminologiczne ma charakter historyczny, powstało z uwagi na tradycję i nie jest jednoznaczne.
Przyjmuje się, że etnografia to czysty opis kultury, etnologia - ogólniejszy opis wraz z wnioskami, a antropologia kulturowa to nauka zajmująca się teoriami dotyczącymi kultury. Rozdział między nimi jest trudny do przeprowadzenia.
Jednocześnie istniały też różne tradycje odnośnie do tych nazw. Termin "etnografia" używany był na terenach będących pod wpływem myśli rosyjskiej, "etnologia" francuskiej, a "antropologia kulturowa" w kręgu anglosaskim. Wszystkie te terminy dotyczyły nauki o kulturach.
Antropologię kulturową jako dyscyplinę naukową możemy podzielić (co najmniej) na trzy tradycje.
W tradycji europejskiej (tutaj najsilniejszy wpływ ma antropologia francuska i niemiecka) w skład antropologii kulturowej wchodzą:
W tradycji anglosaskiej (brytyjskiej) w skład antropologii kulturowej wchodzą:
W tradycji amerykańskiej w skład antropologii kulturowej wchodzą:

Dyscypliny splatające się antropologią kulturową
Antropologia w Polsce:
W Polsce funkcjonuje kilka ośrodków zajmujących się tematyką antropologii kulturowej:

Józef Chełmoński

Ten XIX -wieczny malarz realista   wnikliwie obserwował wiejską codzienność,co było" punktem wyjścia dla refleksji nad kondycją ludzkiego bytowania podporządkowanego rytmom natury"

Etnografia wg Wikipedii

Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne bądź też jedną z tych nauk.

Etnologia wg Wikipedii

  Etnologia – jedna z dyscyplin, obok etnografii, antropologii kulturowej i antropologii społecznej, wchodzących w zakres antropologii - nauki o człowieku i jego kulturze. Powyższe terminy często traktowane są jako synonimy tej samej dziedziny badań. Etnologia jest terminem używanym przez przedstawicieli europejskiej i kontynentalnej nauki o człowieku i odpowiada niemieckiemu terminowi Völkerkunde (badania ludów pierwotnych). Etnologia klasyfikuje ludy na podstawie cech środowiskowych i kulturowych oraz opisuje poszczególne kultury.
Etnologia w Polsce
Początki polskiej etnologii tkwią w myśli i praktyce działaczy oświecenia z przełomu XVIII i XIX w. (Hugo Kołłątaj, Joachim Lelewel) postulujących gromadzenie danych o kulturze ludowej jako podstawie rekonstrukcji dziejów narodu. Romantyczna idea głosząca, że w kulturze ludowej tkwią naturalne i bezcenne pierwiastki kultury narodowej, inspirowała zbieranie folkloru i dokumentowanie chłopskich obyczajów (Zorian Dołęga-Chodakowski). W połowie XIX wieku wyjątkowo cenne były prace Oskara Kolberga zmierzające do systematycznego etnograficznego opisu większości regionów kraju, a także teoretyczne refleksje Ryszarda Berwińskiego nad kulturą ludową oraz pierwsze uniwersyteckie wykłady z etnologii prowadzone przez Wincentego Pola w Krakowie. Od lat 70. XIX w., wraz z upowszechnieniem idei pozytywizmu, nastąpiła dalsza emancypacja etnologii. Powstały fachowe czasopisma ("Wisła", "Lud"), kolekcje, muzea i towarzystwa, ukazywały się publikacje, kształtował się regionalny ruch amatorskiego ludoznawstwa; obok wybitnych badaczy terenowych (Zygmunt Gloger, Izydor Kopernicki, Seweryn Udziela) swą obecność zaznaczyli teoretycy kultury (Jan Karłowicz, Ludwik Krzywicki). Nadal głównym przedmiotem etnologii była kultura ludowa, zwłaszcza folklor ludności ziem byłej Rzeczypospolitej. Istniało także zainteresowanie kulturą ludów pozaeuropejskich, przede wszystkim u podróżników, emigrantów i zesłańców (Jan Kubary – Oceania, Bronisław Piłsudski i Wacław Sieroszewski – Azja Ws
Ośrodki naukowe
W Polsce działa kilka ośrodków badawczo-naukowych i akademickich zajmujących się szczegółowo etnologią, jako odrębną dziedziną wiedzy. Mimo to w kształceniu akademickim nauczanie etnologii prowadzone jest zazwyczaj w ścisłym powiązaniu z antropologią kulturową:      * Cieszyn – Uniwersytet Śląski (prof. Irena Bukowska-Floreńska, prof. Halina Rusek, prof. Rastislava Stolićna, prof. Zygmunt Kłodnicki)     * Kraków – Uniwersytet Jagielloński (prof. Zbigniew Libera, prof. Halina Florkowska-Francic, prof. Piotr Kowalski, prof. Czesław Robotycki, prof. Jan Święch)     * Poznań – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (prof. Michał Buchowski, prof. Aleksander Posern-Zieliński)     * Poznań – Wyższa Szkoła Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej (prof. dr hab. Andrzej Brencz, prof. zw. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński)     * Wrocław – Uniwersytet Wrocławski (dr hab. Eugeniusz Kłosek,dr Mirosław Marczyk, prof. dr hab. Adam Paluch, dr hab. Bożena Płonka-Syroka)     * Warszawa – Uniwersytet Warszawski (prof. Włodzimierz Mędrzecki, prof. Lech Mróz, Marian Pokropek, Zofia Sokolewicz, Anna Zadrożyńska, Jerzy Wasilewski, Anna Wieczorkiewicz, Magdalena Zowczak)     * Łódź - Uniwersytet Łódzki (prof. Władysław Baranowski