Antropologia kulturowa wg Wikipedii

Antropologia kulturowa – dyscyplina nauk społecznych badająca organizację kultury, rządzące nią prawa, historyczną zmienność i etniczną różnorodność kultur w celu skonstruowania ogólnej teorii kultury. Jest to jeden z głównych działów szeroko rozumianej antropologii, zajmuje się badaniem kultury we wszystkich jej przejawach.
Charakterystyka dyscypliny Antropologia kulturowa akcentuje w badaniach różnorodność kultur i bada odniesienie zachowań ludzkich do ogólnego kształtu kultury danej społeczności. Ten dział nauki sięga korzeniami epoki wielkich odkryć geograficznych.
Antropologia kulturowa ukierunkowana jest tradycyjnie na zrozumienie kultury innego - innymi słowy obcego, dzikiego (a więc zwraca się ku temu co egzotyczne czy ludowe). Stąd podstawowe subdyscypliny antropologii kulturowej to:

• antropologia społeczności pierwotnych (np.plemion) czyli społeczności przedpiśmienniczych, przedpaństwowych, bezklasowych, żyjących do niedawna w znacznej izolacji od innych zbiorowości ludzkich (termin społeczeństwa pierwotne, lub co gorsza prymitywne, jest niezbyt fortunny gdyż w świetle antropologii kulturowej takie społeczności nie są ani pierwotne ani prymitywne choć takie potoczne spojrzenie występuje często we współczesnych społeczeństwach Zachodu).

• antropologia społeczności chłopskich (w obrębie tej poddyscypliny mieści się też folklorystyka) - bada nie tylko obyczaje i materialne formy życia ludowego ale też inne przejawy kultury ludowej: literaturę, sztukę, muzykę ludową, obrzędowość, wzorce współżycia, mechanizmy społecznej kontroli i struktury wzajemnej zależności. Podobne badania antropologowie kulturowi prowadzą też czasami w odniesieniu do społeczności miejskich koncentrując się między innymi na mniejszościach etnicznych(np. ich adaptacji do warunków życia w mieście), mniejszościach religijnych lub zbiorowościach ludzi najuboższych, żyjących w nędzy (np. w slumsów dużychmetropolii).

Ponadto kolejną poddyscypliną, powstałą względnie niedawno, jest

• antropologia współczesności badająca społeczeństwa współczesne, podważająca oczywistości życia codziennego tych społeczeństw, zwracająca uwagę na powstałe niedawno zjawiska kulturowe (np. multikulturalizm,metakulturalizm współczesne "wojny kultur", relacje pomiędzy tradycyjnymi kulturami etnicznymia globalną kulturą masową, inne skutki kulturowe globalizacjii i glokalizacji, na wzrastającą szybkość życia,wirtualizaję kultury itd.).

W wyżej wymienionych społeczeństwach przedmiotem uwagi antropologii kulturowej stają się między innymi:

• sposoby adaptacji do środowiska, gospodarka i dystrybucja dóbr (własność,dziedziczenie, dary, wzajemność, wymiana oraz handel) - zobacz też antropologia gosdporacza
• życie społeczne (m. in. instytucje społeczne, systemy pokrewieństwa: np. patrylinearny, matrylinearny, podwójny, bilateralny,unilinearny; małżeństwo i rodzina, różnice związane z płcią i wiekiem, niehierarchiczne i hierarchiczne formy organizacji społeczej, statusy i pozycje społeczne członków tych organizacji, przywództwo, zjawiska konformizmu i konflikty , 
• systemy wyobrażeń o świecie (myślenie "pierwotne", "prelogiczne", "archaiczne", "mityczne", przekonania,wierzenia, wartości, etnocentryzm,racjonalizm,inrracjonalizm, mity,symbole,metafory,alegorie, animizm,manizm,totemizm,tabu,tabu pokarmowe,zakazy,magia czarownictwo,religia, rytuały, rytuały przejścia,obrzędy, zjawiska sacrum i profanum, sakralne role społeczne szamanów  lub kapłanów)

Terminologia i podziały

Terminy etnologia, etnografia ,antropologia kulturowa i antropologia społeczna często używane są wymiennie. Rozróżnienie terminologiczne ma charakter historyczny, powstało z uwagi na tradycję i nie jest jednoznaczne.
Przyjmuje się, że etnografia to czysty opis kultury, etnologia - ogólniejszy opis wraz z wnioskami, a antropologia kulturowa to nauka zajmująca się teoriami dotyczącymi kultury. Rozdział między nimi jest trudny do przeprowadzenia.
Jednocześnie istniały też różne tradycje odnośnie do tych nazw. Termin "etnografia" używany był na terenach będących pod wpływem myśli rosyjskiej, "etnologia" francuskiej, a "antropologia kulturowa" w kręgu anglosaskim. Wszystkie te terminy dotyczyły nauki o kulturach.
Antropologię kulturową jako dyscyplinę naukową możemy podzielić (co najmniej) na trzy tradycje.
W tradycji europejskiej (tutaj najsilniejszy wpływ ma antropologia francuska i niemiecka) w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• etnologia
• etnografia

W tradycji anglosaskiej (brytyjskiej) w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• etnologia
• etnografia
• językoznawstwo

W tradycji amerykańskiej w skład antropologii kulturowej wchodzą:

• archeologia
• antropologia fizyczna
• etnologia
• etnografia
• językoznawstwo

Dyscypliny splatające się antropologią kulturową

• antropologia filozoficzna - Termin antropologia filozoficzna jest nieco mylący bo jest to nie tyle dział antropologii co filozofii. Antropologia filozoficzna mimo, że podobnie jak antropologia kulturowa interesuje się człowiekiem jako całością (jego istotą) to rozwija się przede wszystkim na gruncie refleksji abstrakcyjnej, ma charakter spekulatywny, postuluje różne aprioryczne koncepcje człowieka. Takie podejście obce jest antropologii kulturowej, która bazuje głównie na gruncie empirii - dlatego nurty myślowe obu dyscyplin zawsze szły odrębnymi torami a historyczne związki pomiędzy nimi nie miały większego znaczenia.
• lingwistyka czyli językoznawstwo (zarówno języków posiadających pismo jak i nie posiadających pisma) oraz studia nad literaturą ustną, etnolingwistyka, antropolingwistyka, antropologia kognitywna
• religioznawstwo i studia nad mitologią - dziedziny szczególnie bliskie antropologii religioznawczej
• antropologia fizyczna - W przeciwieństwie do antropologii kulturowej antropologia fizyczna zwraca się ku naturze, bada człowieka jako istotę biologiczną, jest mocno osadzona na uwarunkowaniach przyrodniczych i zagadnieniach fizycznych. Obie dyscypliny (antropologia kulturowa i fizyczna) muszą jednak wzajemnie uwzględniać swoje dokonania.
• archeologia (bada ono takie kultury archaiczne jak kultura paleolitu, kultura neolitu czy kultury pierwszych cywilizacji)
• antropologia historyczna - Jest w zasadzie działem historii mocno splatającym się z historią społeczną i mikrohistorią. Jej istota polega na zastosowaniu podejścia typowego dla antropologii kulturowej do materiałów z jakim pracują historycy. Podobne zastosowanie takiego podejścia do innych dziedzin, zwykle nie związanych bliżej z antropologią kulturową, przyczyniło się do powstania np. antropologii reklamy, antropologii organizacji.
• socjoantropologia - dyscyplina powstała ze zbliżenia socjologii i antropologii kulturowej, bliska szczególnie antropologii współczesności.

Antropologia w Polsce:
W Polsce funkcjonuje kilka ośrodków zajmujących się tematyką antropologii kulturowej:

• Ośrodek poznański (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza) związani są między innymi Aleksander Posern-Zieliński, Michał Buchowski, Waldemar Kuligowski (poprzednio był też Wojciech Burszta - obecnie profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie).

• Ośrodek krakowski (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego) związani są między innymi Czesław Robotycki, Janusz Barański i Dariusz Czaja (poprzednio był też Piotr Kowalski).

• W Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Warszawskim wykładają między innymi Lech Mróz, Zofia Sokolewicz, Jerzy Wasilewski, Magdalena Zowczak, Zbigniew Benedyktowicz, Anna Zadrożyńska. W Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego pracuje między innymi Joanna Tokarska-Bakir i Barbara Fatyga. W Zakładzie Antropologii Społecznej Instytutu Socjologii na Uniwersytecie Warszawskim pracuje Ewa Nowicka-Rusek.

• Na UMK wykłada Ludwik Stomma.

• Ośrodek śląski (Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego) - Zakład Teorii i Historii Kultury - Ewa Kosowska studia magisterskie i doktoranckie w zakresie antropologii kulturowej.